Van paddestenen en kikkerbotten

De pad en de kikker zijn door de eeuwen heen vaak geassocieerd met de duivel, toverkrachten, magie en hekserij. Waarom eigenlijk? Een blik op de pad geeft al een hint: hij heeft zijn uiterlijk niet mee. De gelijkenis met dat wat als de duivel werd voorgesteld is makkelijk te herkennen. In de bulten achter zijn oren werden de horens gezien. En, zo was de veronderstelling, dat wat lelijk was moest ook wel slecht zijn. De transformatie van kikkervisje tot amfibie prikkelde de fantasie en riep verwondering op: want hoe was het mogelijk dat een dier eerst kon leven in het water en daarna op het land? Deze transformatiekracht zien we trouwens terug in het sprookje van de prinses die de kikker kust waarna hij in een knappe prins veranderd. In studies naar de verborgen boodschap, die in elk sprookje te vinden is, werd geopperd dat de kikker in dit sprookje de mannelijkheid symboliseert en zo de vrouw wilde voorbereiden op de transformatie van die mannelijkheid.
Het feit dat padden in droge tijden zich ingraven en maanden kunnen overleven zonder enig voedsel riep associaties op van de onderwereld, de dood en hernieuwd leven.
De krachten die in de pad of kikker zouden schuilen waren dan ook dualistisch van aard.
Goed en slecht, mannelijk en vrouwelijk, liefde en haat, ziekte en gezondheid.
Door zijn connectie met water werd er gedacht dat hij regen op kon roepen en als een pad of kikker je pad kruiste kon je er zeker van zijn dat er vers water in de buurt moest zijn. Daar water het begin is van al het leven werd hij ook als symbool van vruchtbaarheid gezien. In het oude Europa werden beeldjes van de kikker of de pad op heilige plaatsen geofferd door vrouwen die een kinderwens hadden.

Padden werden als een waardevol medicijn gezien. Er waren zelfs speciale paddendokters. Delen van het dier werden in zijde gelegd en als amulet om de hals gedragen om ziekten zoals reuma te verdrijven. Als de patiënt niet onwel werd van de handeling zou het amulet succesvol zijn. Of het dier werd verbrand en het poeder diende als basis voor een medicijn tegen de pest. Spugen in de bek van het dier zou je van astma verlossen.

Kikkers en padden werden gebruikt in voodooachtige praktijken, maar ook om de liefde van je leven voor je te winnen. Hiertoe diende je een pad te vangen en te doden. Het botje dat de vorm had van een sleutel moest in het geheim vastgemaakt worden aan de jas van de gewenste partner met de volgende spreuk:

I do not want to hurt this frog,
But my true lovers heart to turn,
Wishing that he/she no rest may find,
Till he/she come to me and speak his/her mind.

In het bezit van een specifiek paddenbotje zou je dieren naar je hand kunnen zetten.
Het ritueel om zo’n botje te verkrijgen en het gebruik ervan was een diep verankerd onder de paardentemmers in Engeland tot halverwege de 20ste eeuw. Het ritueel werd al door Pliny beschreven en gaat als volgt:
Zoek een pad met een gele ring om zijn nek. Wikkel het in een witte doek en begraaf het in een mierenhoop totdat al het vlees er af is gegeten. Werp met volle maan de beenderen in een stromende beek. Je mocht ze niet uit het oog verliezen, anders ging de duivel er met de krachten vandoor. Het bot wat bleef drijven en opwaarts dreef was het bot met magische krachten, welke je de macht gaf over mens en dier.
Het ritueel gold als initiatie van de ambacht als paardenfluisteraar en met het bot had je compleet controle over het paard. Het botje werd vaak overgedragen van generatie op generatie. De zogenaamde Toadmen, zoals deze paardentemmers werden genoemd genoten behoorlijk aanzien.
Het bot ritueel werd ook gebruikt als initiatieritueel onder de heksen. Om padden aan zich te binden als familiair woonden zij een kerkdienst bij maar hielden de hostie achter. Deze werd gevoerd aan de eerste pad die ze tegenkwamen. Ook dit was een onderdeel van een initiatieritueel.

In de kop van een oude pad zou een magische steen zitten. De steen, beschreven door Pliny als bruin tot geel met een blauwe vlek in het midden, bol van boven en hol van onderen, zou je beschermen tegen vergiftiging. In de buurt van vergif zou het warm worden. De steen diende bemachtigd te worden voordat de pad zou overlijden. Maar als je hem op een rode stof zou plaatsen zou hij hem vanzelf uitspugen. Je moest wel snel zijn, want de pad zou hem direct weer opeten. Een leerling van Pliny heeft tevergeefs bij de pad gewaakt, er kwam geen steen. Een ander heeft de pad ontleed en kwam tot de conclusie dat zich er geen steen bevond, maar dat het dak van de schedel als versteend was en aan de beschrijving voldeed. De paddensteen als amulet werd als zeer waardevol beschouwd, daar het je ultiem geluk en blijheid zou schenken. Het meest geschikt geacht als het gedragen werd in een ring. Een ring uit de 14de eeuw zou een paddensteen bevatten, maar het blijkt om een gefossiliseerd bot van een vis te gaan.
Of de steen werkelijk bestaat blijft dus een mysterie. Andere namen voor deze steen zijn: Bufoniet, Lapis Bufonis, Batrachites en Crapaudine.

Padden en kikkers werden als ideale familiaren of imps gezien. De dieren fungeerde als boodschappers, boden hulp bij magische praktijken en met hun aanwezigheid deelden zij hun krachten met de heks. Er werd goed voor hen gezorgd. Ze werden gewijd met water en gekleed in fluweel. Zij vergezelden de heks naar de sabbat. Je moest dan ook uiterst voorzichtig zijn als je een pad tegen kwam. Want als de pad door jouw toedoen gewond raakte of overleed riep je de vloek van de heks op je af. Veel padden scheiden een gif af als ze in gevaar zijn. Deze secretie heeft hallucinogene eigenschappen en werd volgens overlevering gebruikt in de vliegzalf van de heks. Gemengd met sap van een distel zou het de heks onzichtbaar maken.

Veel van deze rituelen zijn niet meer van deze tijd. Het doden van een dier voor het toepassen van magie is in mijn ogen niet gepast. Maar de mystiek rond deze dieren blijft. Hij is het totemdier van de metamorfose en transformatie. Symbool voor de ontwikkeling van je creatieve krachten. Hij inspireert tot het bewandelen van nieuwe paden, leert je te springen van het ene bewustzijn naar het andere en laat je zien hoe je onzichtbaar kan zijn. Padden corresponderen met aarde en Saturnus energie, kikkers met water en Maan energie. De meest bekende pad is Touchwood, de familiar van Catweazle.